Ahşap Bakımı Hakkında Öneriler

AHŞABA ZARAR VEREN ETKENLER

Mantarlar
Tohumları ormanda, ahşabın kesildiği yahut kurutulduğu fabrikada fazlaca ölçüde bulunduğundan yapıya gelen her kerestede makul ölçüde mantar bulunmaktadır. Ahşabın çürümesine, renginin bozulmasına, lekelenmesine neden olurlar. Renk bozulması ve lekelenmeler ahşabın dayanıklılıkını etkilemez. Kimi çeşit mantarlar ahşabın selüloz yahut ligninine hamle ederek ahşabı bozarlar. Gelgelelim rutubetli havada üremeleri mümkün olduğundan ahşap kuru kaldığı yahut havalandırıldığı sürece mantar üremesi mümkün değildir. Ahşabın nem alması halinde borucuklar içerisinde üreyerek çürümesine, yumuşamasına ve mukavemet kaybına sebebiyet verirler.

Kurtlar
Ahşap içine bıraktıkları yumurtalardan çıkan yavrular ahşabı talaş haline getirir. Açtıkları kanallarda süngerimsi ortam oluştururlar. Kanallar umumiyetle dış yüze kadar çıkmadığından varlıkları vurulduğunda çıkardığı sesten anlaşılır. Birtakım zehirli unsurları bünyeye vermek faydalı sonuçlar sağlar

Isı
Isı çoğalması ve düşmesi, ahşapta nem değişimlerine neden olur. Bu değişimler ahşabın mekanik direncini bozar. Ahşap neme maruz kalırsa şişer, kuruyunca büzüşür, fazlaca kuruysa çatlar ve nem nispeti çok fazlaca olursa çürümeler başlar.

Su ve Nem
Ahşabın özündeki su ölçüsünün azalması, ahşabın kurumasına, çatlamasına ve büzülmesine neden olur. Bu nedenle suyu ve nemi bünyesine süratle emen ahşabın yapısı bozulur. Biyokorozyon ile çürümeler başlar ve estetik manzara bozulur.

UV Işınları
UV ışınları ahşabın içerisindeki lignini tahrip eder. Lignin ağacın hücrelerini birleştiren, yapıştıran bir unsurdur. Birbirine yapışmamış ahşap hücreler parçalanır ve ahşabın yapısını bozar. Bu durumda ahşap suyun tahrip edici tesirlerine karşı savunmasız ve daha geçirgen bir hale gelir.

Yangın
Yanıcı olan ahşabı ateşe karşı müdafaanın iki yolu vardır. Birincisi yüksek ısıya ahşaba yaklaştırmamak için üzerini kireçli, alçılı, killi sıvalarla kaplamak, ikincisi ise üzerini aleve dayanıklı boya ve vernikler ile boyamaktır. Boraks ve alüminyum tuzlu kimyasal likitleri ahşaba şırınga ederek yangın dayanıklılığı artırılabilir.

Ahşaba Zarar Veren Etkenler
AHŞAPTA BOZULMALAR

Renk DeğişimiRenk Değişimi
Çoğunlukla mantar tesiriyle meydana gelir. Reçinelerde yaş halkalarında mavileşme, kayınlarda sarı lekelerin oluşması olarak göze çarparlar. Tıpkı devranda bu lekeli konumlar gayri nahiyelere nazaran daha yumuşak dokuludur.

Çürüme
Çürümeler umumide mantar tesiriyle ortaya çıkar. Çürüme olan yanlar yumuşar, tozlaşır ve devirle kovuk haline dönüşür. Bu çürümelere, ekseriyetle rutubetli, ışıksız ve hava akımının olmadığı bölgeler de depolanan ahşaplarda rastlanır. Bu ortamlar mantarlaşmayı kolaylaştırır. Ahşabın mekanik ve fizikî özelliklerini olumsuz yanda tesirler.

ÇürümeBöceklerBöcekler
Bazı böcekler odunu yiyerek beslenirler. Bu böceklerin faaliyeti ile ahşabın içerisinde bir ekip boşluk ve kanalcıklar formunda böcek ve kurt yenikleri oluşur. Kesitin azalması sebebi ile dayanıklılık düşüklüğüne neden olan bu üzere oyuklar ahşap için kusur sayılır.AHŞABIN KORUNMASI

Ahşabın fizikî tahribata karşı korunması
Ahşabın kullanılabilmesi için ahşabın çalışma cephesi, ağaç cinsi, kullanılacağı yandaki rutubet ortalaması, kesim mevsimi, kurutma hali üzere konulara dikkat etmek gerekir.

Ahşabın iklimsel yıpranmaya karşı korunması
Ahşabın kuru tutulması, güneş ışığından korunması, büyük ısı değişimlerinden korunması, rüzgar, kar, yağmur vb. Zararlı etkilerden korunması iklimsel yıpranmaya karşı ömrünü uzatan etmenlerdendir.

Ahşabın kimyasal tahribata karşı korunması
Ahşabın temizlenmesinde zararlı olacak derecede kuvvetli kimyasal maddeler kullanılmaması ve ahşap ile madeni aksamın etkileşimine karşı dikkatli olunması gerekiyor.

Ahşabın biyolojik tahribata karşı korunması
Ahşabın sudan uzak, kuru tutulması, fiziksel tahribatı önlemenin yanında bakteri ve mantarlara karşı da en etkin önlemdir. Ahşabın rutubeti %20-22 nin altında tutulmalıdır. Ahşap uygulama ve bakımla kuru tutulmalıdır. Yapı içerisine su sızıntısını engelleyerek, su buharının içerde yoğunlaşarak rutubet miktarını yükseltmesi önlenmelidir. Eğer kullandığımız boya bu buharı salmaz ise, ahşabın içerisinde böceklerin, mantarların gelişmesine uygun bir ortam doğuracak bu da ahşabın bozulmasını hızlandıracaktır. Sonuç olarak, nefes alan esnek yapılı boya ve macun kullanılmalıdır. Ahşabın direnç kazanmasını sağlamak amacıyla ilaçlama yapılması gereklidir.
GENEL UYGULAMA ÖNERİLERİ

* Uygulama yapılacak yüzey boyalı ya da vernikli ise ham ahşaba kadar zımparalanmalı, kabaran, kalkan yüzeyler ıspatula ile iyice temizlenmeli ve zımparalanmalıdır.
* Yeni boyanacak ahşap yüzeylerde yağ, kir, toz ve reçine varsa ÜNLÜ Selülozik Tiner ile silinerek temizlenmelidir. Gerekiyorsa bu işlem sonrasında zımpara da yapılmalıdır.
* Yağmurlu havalarda uygulama yapılmamalıdır.
* Hava sıcaklığı +5°C ile +35°C arasında olmalıdır.
* Kirlenmemesi gerekli olan yüzeyler dikkatli bir şekilde kapatılmalıdır.
* Uygulama öncesi boya karıştırılmalı ve uygulama esnasında da yeterli karıştırma yapılmalıdır.
* Homojen bir ahşap yüzey görünümü için, ahşap hareler yönünde fırça veya rulo ile uygulanmalıdır.
* Uygulanan renk tonları, ahşabın yapısına, türüne ve uygulanmakta olan kat sayısına göre farklılık gösterebilir. Bu sebeple deneme uygulaması yapılmalıdır.