Neden Ahşap Tercih Edilmeli?
Hayatımızın önemli kısmının geçtiği evlerimizde ‘doğal yapı ürünlerinin’ kullanımı, aile ve birey sağlığı açısından özel bir öneme sahiptir. Bu nedenle kalkınmış toplumlarda ahşap pencere kullanımı, üretim teknolojisindeki büyük gelişmelerin desteğiyle % 50’nin üstünde oranlarla devam etmektedir. Teknolojinin yanısıra doğal hammadde ve yan malzemelerde de büyük gelişmeler olmuştur.
Çünkü ahşap sağlıklıdır: Ahşap toz çekmez, mekandaki rutubeti emip, salarak bir tür nem düzenleyici görevi görür. Ahşap ısının transferini engelleyen, havayla dolu hücreleri sayesinde alternatifi olan malzemelerden daha yüksek ısı yalıtımı sağlar. Ahşabın ısı iletkenliği 0,13 W/mK gibi çok düşük değerlerde seyreder. Bu nedenle, kibritlerin, mekanik aksam donanımının saplarının, tavanların ve duvar süslemelerinin yapımında ahşap kullanılır. Ahşabın belirgin ısısı ise oldukça yüksektir. Bu bir kilogramlık ahşabın ısısının artırılması ve azaltılması için çok fazla enerjiye ihtiyaç duyulması anlamına gelir. Ahşap, taşlardan ve betonlardan neredeyse iki kat daha fazla ısı enerjisine; benzer bir şekilde, çeliği ısıtmak ve soğutmak için kullanılan ısı enerjisinin üç katına ihtiyaç duyar.
Çünkü ahşap ekonomiktir: İnşaat malzemesi olarak ahşabın ömrü 80 ila 100 yıl olarak öngörülmekle birlikte ortaçağdan kalan birçok ahşap bina bu sürelerin çok üzerine çıkılabildiğini göstermektedir. Ahşabın sık sık bakım gerektirdiğine dair önyargılar, insanların ahşabın dış yüzeyini boyayarak kapatmaları gerektiğini düşündükleri zamanlara aittir.
Aşağıda mimaride yaygın olarak kullanılan ağaç çeşitlerinin ortalama ömürleri bulunmaktadır:
Ahşap cinsi |
Havada |
Tatlı suda |
||
Toprakla temas |
Toprakla temas |
|||
Açıkta |
Korunmuş |
|||
Dayanıklı geniş yapraklılar Meşe, kestane, karaağaç, akasya, gürgen |
8 -12 yıl |
60 -120 yıl |
+ 200 yıl |
+ 500 yıl |
Dayanıklı iğne yapraklılar Kara çam Diğer çamlar |
+12 yıl |
50 -100 yıl |
+150 yıl |
+ 500 yıl |
Az dayanıklı geniş yapraklılar Dişbudak, Kayın Kavak, Ihlamur |
4-6 yıl |
20 – 60 yıl |
+ 100 yıl |
50 – 100 yıl |
Az dayanıklı iğne yapraklılar Köknar, Ladin |
+ 4 yıl |
+ 50 yıl |
– 50 yıl |
Kaynak: Reha GÜNAY, Geleneksel ahşap yapılar ve çözüm yolları, 2002, İstanbul
Çünkü ahşap rakipsiz teknik özelliklere sahiptir: Malzemeler, sıcaklığın artmasıyla genleşirler. Genişleme malzemelerin gücünde azalmaya neden olur. Çelik inorganik ve yanımsız olması nedeniyle yanmaya karşı avantajlıdır. Ama, binalarda kullanıldığında, ısıdaki artmanın bir sonucu olarak genleşir ve göçer. Ahşap ısıya karşı neredeyse hiç genleşmez. Tam tersine, ısının etkisiyle, kurur ve güç kazanır.
Çünkü ahşap ses izolasyonunda da üstündür: Ses izolasyonu yüzeyin kütlesini temel alır. Ahşap, ses emilimi için idealdir. Ahşap eko ve gürültüyü emerek engel olur. Bu yüzden çoğunlukla konser salonlarında kullanılır. Ses iletimi hızı, ahşapta gazlardan ve sıvılardan daha hızlıdır ve metallerdeki ses iletim hızına çok yakındır. Sürtünme neticesinde oluşan ses enerjisi kaybı da ahşapta hafifliği ve yapısıyla da ilintili olarak belirgin bir şekilde düşüktür. Buna benzer özellikler yüzünden ahşap çoğunlukla müzik enstrümanlarında kullanılır.
Ahşap çevre dostudur: Ahşap, üretiminde atık gaz olarak saf Oksijen salınan tek yapı malzemesidir.
Green Peace
Çünkü ahşap güvenlidir: Ahşap yandığında su ve karbondioksit ortaya çıkar. Alternatifi olan yapay malzemeleri yandığında nelerin ortaya çıktığını merak ediyorsanız aşağıdaki Greenpeace raporuna göz atabilirsiniz.
Çünkü ahşap güzeldir: Ahşap estetik bir malzeme olarak ele alındığında dekoratif bir malzemedir. Her ağacın kendine has doğal olarak oluşmuş rengi, dokusu, hare yapısı hatta kokusu vardır. Bir ağacın yapısı kesilme şekline göre değişir. Dizayn ve renk tercihine göre farklı ahşap malzemelerini bulmak mümkündür. Kullanım süresince daha koyu renklere boyanabilir ya da verniklenebilir ve açık ya da koyu tonlar verilebilir. Tüm bunlar ahşap ürünleri kullanıcıya özgü, bireysel ve yegane hale getirir. Kullanıcılar kişisel tarzlarının farklı pencere tasarımlarıyla, yaşanan cephelere yansımasından mutluluk duyarlar. Ahşap pencere ve kapılar parke ve mobilya gibi diğer mimari elemanlarla birlikte iç mimaride estetiğin temel öğeleridir.
Ahşap, Doğu’dan Batı’ya tüm kültürler için geleneksel yapı malzemesidir. Değeri, insanların bilinçaltına yazılmış olduğundan, her kültürden insan için ortak bir sıcaklık kaynağıdır. Ahşap pencere, hem eski hem de modern çağın malzemesi olduğundan restorasyon projelerinden avangard yapılara kadar en doğru seçimdir.